Powstanie Wydziału IV związane było z potrzebą kształcenia kadr nauczycielskich w okresie powojennym. Z chwilą otwarcia w 1947 r. wyższej uczelni muzycznej na Wybrzeżu, uruchomiono dwa wydziały: Instrumentalny i Pedagogiczny. Na Wydział Pedagogiczny trafiali kandydaci z minimalnym przygotowaniem muzycznym, posiadający pewien staż pedagogiczny i doświadczenie życiowe, a przede wszystkim wolę, ambicję i zamiłowanie w obranym kierunku. Uczelnię od początku jej działalności artystycznej reprezentował chór żeński, złożony ze studentek właśnie Wydziału Pedagogicznego. Taka struktura chóru uwarunkowana była małą liczbą studentów PWSM w Sopocie. Spełniał on jednak ważne zadania dydaktyczne i artystyczne. Był też warsztatem praktycznego doskonalenia umiejętności dyrygenckich studentów Wydziału Pedagogicznego. W tym początkowym okresie dyrygentami chóru byli m.in. w 1947 r. Roman Heising, 1948-1951 Roman Kuklewicz, 1951-1952 Leon Sucharski.
Pierwsi absolwenci Wydziału Pedagogicznego uzyskali dyplomy w 1951 roku – 7 osób: Zofia Pietras, Stanisława Swiłło, Bronisław Szull, Zygmunt Jackiewicz, Bolesław Pawelczyk, Leon Drążkowski, Władysław Witkiewicz. W latach pięćdziesiątych na Wydziale IV wykładali m.in. tacy pedagodzy, jak: Wacław Kmicic-Mieleszyński, Marian Antoniak, Marian Obst, Zdzisław Bytnar, Tadeusz Tylewski.
Na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych modyfikuje się charakter, stan prawny i struktura uczelni. Ustawa o Wyższym Szkolnictwie Artystycznym z dnia 28 marca 1962 roku rozciągała przepisy ustawy o szkolnictwie wyższym z roku 1958 na wyższe szkoły artystyczne. W roku 10-lecia PWSM w Sopocie (1957) Wydział Wychowania Muzycznego mógł poszczycić się 33. dyplomami absolwentów. Pierwszy dyplom z odznaczeniem w zakresie wychowania muzycznego uzyskał Antoni Poszowski w 1955 roku.
W 1958 r. na Wydziale IV powołana zostaje tzw. sekcja „B” (studia wieczorowe) dla czynnych nauczycieli. Kierunek ten wynikał z zapotrzebowania społecznego, wypełniał lukę i rozszerzał zakres kształcenia pedagogicznego. Decyzja ta była znaczącą dla spraw upowszechniania kultury muzycznej. Zmieniała się także struktura młodzieży studiującej.
Zanikało zróżnicowanie wieku i obarczeń wynikłych z wojennej przeszłości. Przeważali już studenci przygotowani przez powojenne szkolnictwo muzyczne.
Lata 1961-1966 zwane były „późnym okresem sopockim” w dziejach uczelni. Z chwilą wejścia w życie Ustawy z 1962 roku o wyższym szkolnictwie artystycznym, wydział wykracza rozległością zakresu poza dotychczasowe doświadczenia. W dążeniu m.in. do podniesienia poziomu studiów poszerzano formy kształcenia o pracę artystyczno-badawczą i naukową.
Poszukiwania i kontynuowanie prac w zakresie badawczym oraz oddziaływanie na zewnątrz przejawia się w tym czasie głównie w dziedzinach problematyki pedagogicznej. Utworzona w ówczesnym okresie katedra wychowania muzycznego współpracowała z pracownią psychologiczną szkół artystycznych, OZMP i szkołami; inicjowała badania środowiskowe w tym kierunku, organizowała i uczestniczyła w spotkaniach i konferencjach. Główny krąg zainteresowań to: problemy metod rekrutacji i sprawności kształcenia muzycznego, a także problematyka z zakresu psychologii muzyki i szeroki zestaw różnorodnych zagadnień metodycznych.
Katedra Problematyki Wychowania Muzycznego (kierownik prof. Roman Heising) rozpoczęła swoją działalność w 1961 roku. W kręgu zainteresowań znalazły się dziedziny, wchodzące zakresem w złożoną strukturę jej przedmiotu, wymagające odrębnych badań i rozwiązań praktycznych. Obok przedmiotów ściśle muzycznych – w aspekcie dydaktycznym i metodycznym obejmowano problematykę szerszą: psychologiczną i pedagogiczną, organizacyjną, społeczną, ogólnokulturalną i wychowawczą. Inspirowano działalność i współpracę z amatorskim ruchem muzycznym, ze szkołami muzycznymi i ogólnokształcącymi, z placówkami upowszechnienia kultury. Formy zewnętrznego oddziaływania obejmowały konferencje naukowe i metodyczne, spotkania dyskusyjne i szkoleniowe, instruktaż, poradnictwo, odczyty i piśmiennictwo. Znamienną cechą był, jak już wspomniano, współudział w tych przedsięwzięciach: OZMP oraz nauczycieli szkół, domów kultury, Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki, Zjednoczenia Zespołów Śpiewaczych i Instrumentalnych, Stowarzyszenia Ognisk Artystycznych. Katedra miała wpływ na prowadzone kierunki i formy wychowania muzycznego, a jednocześnie stwarzała możliwość wykorzystania środowiskowych doświadczeń dla działalności badawczej.
Ówczesna struktura katedry, obejmującej pedagogów Wydziału Wychowania Muzycznego, dzieliła się na trzy specjalistyczne sekcje: prowadzenia zespołów muzycznych, wychowania muzycznego, instrumentów szkolnych. Grupy specjalistyczne prowadziły w swoim zakresie prace o tematyce własnego kręgu zagadnień: metodycznych, pedagogicznych, specjalistycznych i programowych.
Lata 1966-1972, po przeniesieniu uczelni z Sopotu do Gdańska, charakteryzuje pewnego rodzaju stabilizacja i rozwój uczelnianych instytucji wewnętrznych katedr i wydziałów – ich rozbudowa i poszerzająca się działalność.
W roku 1972, roku jubileuszu 25-lecia, struktura Wydziału Wychowania Muzycznego była następująca:
- Sekcje:
- nauczycielska „A” (studiów dziennych),
- nauczycielska „B” dla czynnych nauczycieli (studiów wieczorowych).
- Katedra Wychowania Muzycznego.
Od momentu wejścia w życie Ustawy o szkołach artystycznych (1962), pedagodzy wydziału podnosili swoje kwalifikacje również przez przewody kwalifikacyjne i doktorskie.
W 1965 roku przewód kwalifikacyjny na stanowisko docenta przeprowadził Antoni Poszowski z zakresu dyrygentury zespołami wokalno-instrumentalnymi. Dysertację doktorską obronił na Uniwersytecie Poznańskim z zakresu muzykologii Marian Obst. W 1972 r. przewód kwalifikacyjny na stanowisko docenta przeprowadził Zbigniew Bruna – dyrygentura zespołami wokalno-instrumentalnymi.
Początek lat siedemdziesiątych (1972 r.) to również sukcesy studentów: na XI Konkursie „Czerwonej Róży”, organizowanym przez ZSP – Radę Okręgową i Klub Studentów Wybrzeża „ŻAK”, nagrodę zespołową „Czerwonej Róży” otrzymuje grupa II roku studiów Wydziału Wychowania Muzycznego sekcji „A” – za najlepszą średnią uzyskanych wyników egzaminacyjnych spośród grup wszystkich siedmiu uczelni Wybrzeża. Jest to potwierdzeniem wyników dydaktycznych pracy wydziału.
Istotne znaczenie w całokształcie prowadzonej wielokierunkowej działalności posiadały powstające katedry; dyktowały normy prawne i określone formalnie postulaty, stały się miejscem poszukiwań koncepcji organizacyjnych i form pracy.
U podstaw powstania katedr znalazły się szerokie i różnorodne obszary wielu dziedzin, wchodzące w złożoną strukturę przedmiotu. Wypracowały one odrębne kierunki działania, różniące je pod względem merytorycznych poczynań, zainteresowań i form aktywności – w każdej jednak reprezentowany jest nurt działalności naukowo-artystycznej.
Katedry grupujące specjalistyczne zespoły, wytworzyły w procesie dotychczasowego rozwoju swoisty, odrębny dla siebie charakter pod względem merytorycznych poczynań, kierunków zainteresowań i form działania.
Katedra (Problematyki) Wychowania Muzycznego. Kierownicy katedry:
Roman Heising – 1.10.1961 – 30.09.1972,
Wacław Kmicic-Mieleszyński 1.10.1972 – 30.09.1977,
Elżbieta Kilińska-Ewertowska 1.10.1977 – 30.09.1978.
Od momentu powstania Międzywydziałowego Instytutu Teorii Muzyki, czyli od 8 XI 1978 r., członkowie Katedry Wychowania Muzycznego stanowili zespół Zakładu Problematyki Wychowania Muzycznego (kierownik Elżbieta Kilińska-Ewertowska 8 XI 1978 – 30 IV 1985). Z dniem 1 V 1985 roku Zakład Problematyki Wychowania Muzycznego przekształcono w Katedrę Wychowania Muzycznego i Rytmiki pod kierownictwem Elżbiety Kilińskiej-Ewertowskiej.
Nowo utworzoną w 1978 roku była następnie Katedra Prowadzenia Zespołów Muzycznych. Kierownicy katedry:
- Antoni Poszowski 8.11.1978 – 30.09.1981,
- Zbigniew Bruna 1.10.1981 – 30.09.1987,
- Henryk Gostomski od 1.10.1987 r.
Kilka lat wcześniej, bo już od 1972 roku, działała w uczelni (do 1987 r.) częściowo w zakresie tej katedry oraz Katedry Wokalistyki – również Pracownia Foniatrii, której kierownikiem był prof. dr hab. med. Stanisław Klajman.
W roku 1977, roku swego 30-lecia, Wydział Wychowania Muzycznego miał następującą strukturę organizacyjną studiów:
- sekcja nauczycielska „A”, studia dzienne;
- sekcja nauczycielska „B”, studia wieczorowe dla czynnych nauczycieli;
- sekcja nauczycielska „C” studia zaoczne dla czynnych nauczycieli w Gdańsku oraz w Punkcie Konsultacyjnym w Koszalinie.
Przez 30 lat (do dnia 1.01.1977) pracy wydziału wydano absolwentom dyplomy: na sekcji „A” – 151, na sekcji „B” – 116, razem 267 dyplomów.
Pod względem liczby wydanych dyplomów ukończenia studiów Wydział IV znajdował się w uczelni na drugim miejscu, wykazując 36,7 % wszystkich wydanych na uczelni dyplomów, z czego na sekcji „A” 20,8 %, na sekcji „B” 15,9 %.
Kolejne lata to przykład wytężonej pracy, ale także i sukcesów: wieloletnią tradycję zaczęły mieć koncerty dyplomowe. Wykonawcami są dyplomanci Wydziału IV, którzy prowadzą koncerty chóralne a cappella, koncerty symfoniczne z udziałem solistów, chóru i orkiestry. Imprezy odbywają się na terenie uczelni, ale także w innych ośrodkach województwa, w zależności od tego, z jakim zespołem student przygotowuje swój program dyplomowy. W tym zakresie wydział współpracuje z wieloma amatorskimi chórami Wybrzeża. Wykonawcami koncertów są także zespoły kameralne wydziału. W ostatnich latach koncerty wydziałowe poszerzono o występy absolwentek Sekcji Rytmiki.
Rytmika, jako kierunek na Wydziale Wychowania Muzycznego, zapoczątkowała swą działalność 1.10.1981 r. Z dniem 27.12.1984 r. powołano już Wydział Wychowania Muzycznego i Rytmiki (struktura ta istniała do 1991 r.). W roku akademickim 1991/1992 przekształcono na Wydział Dyrygentury Chóralnej, Rytmiki i Wychowania Muzycznego. Tym samym jedną ze specjalizacji wydziału stała się rytmika o 5-letnim cyklu nauczania. Przedmioty kierunkowe to: rytmika, kompozycje ruchowe utworów muzycznych, technika ruchu, taniec ludowy, taniec historyczny, improwizacja fortepianowa, proseminarium metody E. Jaques-Dalcroze-a, metodyka nauczania rytmiki, umuzykalnienia, anatomia i fizjologia ruchu, praktyki pedagogiczne, zespół rytmiki.
Pierwszymi studentkami tej specjalizacji były w roku akademickim 1981/1982: Hanna Jóźwiak, Maria Matuszek, Joanna Sarosiek, Maria Tomaszewska. Pierwsze prace dyplomowe kierunku rytmika z przedmiotu: kompozycje ruchowo-przestrzenne utworów muzycznych obronione zostały w 1985 roku (opiekun artystyczny doc. Monika Skazińska).
Od roku 1985 organizowane są Wieczory Rytmiki (pokazy prac dyplomowych studentek), w 1992 rozpoczęto przeprowadzać pierwsze przewody kwalifikacyjne I stopnia i II stopnia kierunku rytmika (22.05.1992 – przewód kwalifikacyjny I st. asyst. mgr Ewy Szatan – opiekun artystyczny: prof. dr hab. Elżbieta Kilińska), seminaria z pokazami kompozycji przestrzenno-ruchowych.
Rok akademicki 1993/94 to również pierwsze sukcesy specjalizacji dyrygentury chóralnej: Waldemar Górski (klasa prof. Henryka Gostomskiego zdobywa I nagrodę na V Ogólnopolskim Konkursie Dyrygentów Chóralnych w Poznaniu).
Prężnie działający Wydział Dyrygentury Chóralnej, Rytmiki i Wychowania Muzycznego obchodził w 1997 roku wraz z uczelnią jubileusz 50-lecia. Powstał w 1947 roku z inicjatywy Romana Heisinga jako Wydział Pedagogiczny, stanowi od pół wieku bazę kształcenia kadr szkolnego wychowania muzycznego, szeroko pojętego, oraz bazę dla dalszego rozwoju podstaw kultury muzycznej województwa gdańskiego i północnych ziem kraju.
Przekształcenia struktury Wydziału IV
Wydział Pedagogiczny 1947-1951,
Wydział Nauczycielsko-Instruktorski 1951-1954,
Wydział Pedagogiki Muzycznej i Dyrygentury Zespołami Wokalno-Instrumentalnymi 1955-1957,
Wydział Nauczycielsko-Instruktorski 1958-1963.
- sekcja „A” studia dzienne,
- sekcja „B” studia wieczorowe.
Wydział Wychowania Muzycznego 1964-1984
- sekcja „A” studia dzienne
- sekcja „B” studia wieczorowe,
- sekcja „C” studia zaoczne 1974-1981.
Punkt Konsultacyjny w Koszalinie 1974-1984
- sekcja „B” studia dzienne 1977-1984,
- sekcja „C” studia zaoczne 1974-1984.
Wydział Wychowania Muzycznego i Rytmiki 1985-1991
- sekcja „A” studia dzienne,
- sekcja „B” studia wieczorowe.
Punkt Konsultacyjny w Koszalinie 1985-1991
- sekcja „B” studia dzienne 1985-1991,
- sekcja „C” studia zaoczne 1985-1987.
Wydział Dyrygentury Chóralnej, Rytmiki i Wychowania Muzycznego 1991-1994
- sekcja „A” studia dzienne
- dyrygentura chóralna,
- rytmika,
- wychowanie muzyczne.
- sekcja „B” studia wieczorowe
- pedagogiczne,
- instruktorskie.
Wydział Dyrygentury Chóralnej, Rytmiki i Wychowania Muzycznego 1994-1998
(studia prowadzone systemem dziennym)
specjalizacje:
- dyrygentura chóralna,
- wychowanie muzyczne,
- rytmika.
Wydział Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Rytmiki od 1998
(studia prowadzone systemem dziennym)
specjalności:
- dyrygentura chóralna,
- edukacja muzyczna,
- rytmika,
- muzyka kościelna od 2003,
- jazz i muzyka rozrywkowa (w trybie zaocznym, licencjat) od 2005
specjalizacje:
- instrumentalistyka,
- wokalistyka,
- kompozycja i aranżacja.
Od 2002 roku Wydział IV prowadzi kierunek edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej w oparciu o nowe standardy kształcenia.
Na Wydziale IV w 2008 roku powołano kierunek „Jazz i muzyka estradowa”, na którym kształci się studentów w specjalnościach:
- instrumentalistyka jazzowa,
- wokalistyka jazzowa,
- kompozycja i aranżacja.
Studia te prowadzone są trybie dziennym (studia I i II stopnia) oraz w trybie zaocznym od roku 2009 (studia I stopnia).
W roku jubileuszu 60-lecia Gdańskiej Akademii Muzycznej od 1.10.2007 roku Wydział Dyrygentury Chóralnej Edukacji Muzycznej i Rytmiki prowadzić będzie studia w systemie dwustopniowym (licencjat, uzupełniające magisterskie).
Od 2013 roku Wydział IV prowadzi studia III stopnia (doktoranckie) w trybie niestacjonarnym oraz stacjonarnym (od roku 2014) na kierunku „Dyrygentura” w specjalnościach realizacja projektów artystycznych oratoryjno-kantatowych oraz realizacja projektów artystycznych chóralnych a cappella.
Dziekani Wydziału IV Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Rytmiki:
- Roman Heising 1.10.1947 – 30.09.1961
- Wacław Kmicic-Mieleszyński 1.10.1961 – 30.09.1969
- Antoni Poszowski 1.10.1969 – 30.09.1972
- Marek Podhajski 1.10.1972 – 30.09.1975
- Henryk Gostomski 1.10.1975 – 30.09.1984
- Elżbieta Kilińska-Ewertowska 1.10.1984 – 30.09.1990
- Henryk Gostomski 1.10.1990 – 30.09.1996
- Elżbieta Kilińska-Ewertowska 1.10.1996 – 30.09.2002
- Marek Rocławski 1.10.2002 – 30.09.2008
- Waldemar Górski 1.09.2008 – 30.09.2012
- Waldemar Górski 1.10.2012 – 30.09.2016
- Michał Kierzkowski 1.10.2016 – 30.09.2020
- Michał Kierzkowski 1.10.2020 – nadal
Prodziekani:
- Tadeusz Kloś 1.10.1960 – 30.09.1963
- Antoni Poszowski 1.10.1965 – 30.09.1969
- Paweł Podejko 1.10.1969 – 30.09.1971
- Marek Podhajski 1.10.1971 – 30.09.1972
- Henryk Gostomski 1.10.1972 – 30.09.1975
- Grzegorz Sutt 1.10.1975 – 30.09.1976
- Kazimierz Guzowski 1.10.1976 – 30.09.1978
- Elżbieta Kilińska-Ewertowska 1.10.1978 – 30.09.1984
- Ewa Szatan 1.10.1993 – 30.09.1999
- Marcin Tomczak 1.10.1999 – 30.09.2005
- Waldemar Górski 1.10.2005 – 30.09.2008
- Iwona Zaczkowska 1.10.2008 – 30.09.2012
- Michał Kierzkowski 1.10.2012 – 30.09.2016
- Michał Kozorys 1.10.2012 – 30.09.2020
- Piotr Ejsmont 1.10.2016 – 30.09.2020
- Michał Kozorys 1.10.2020 – nadal
- Błażej Połom 1.10.2020 – nadal
